Dünya genelinde 65 milyondan fazla kişide görülen epilepsi ya da diğer bir adıyla sara hastalığı, Türkiye’de 750 bin kişide olduğu ifade ediliyor. Peki, bu tehlikeli hastalıkta kriz geçiren birine nasıl müdahale edilmelidir? İşte yanıtı…
Dünya genelinde milyonlarca kişide görülen ve Türkiye’de de sayıları neredeyse milyona yaklaşan epilepsi hastaları zaman zaman nöbet geçiriyorlar. Epilepsi ya da sara, beyinin anormal elektriksel aktivitesi nedeniyle tekrarlayan nöbetlerle karakterize bir nörolojik rahatsızlıktır.
Nöbetler vücudun bir kısmında ya da tamamında kısa süreli kontrol kaybına neden olarak kasılma, duygusal değişiklik ve bilinç değişikliklerine neden olmaktadır. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği tarafından epilepsi krizi geçiren kişilere karşı neler yapılması gerektiği paylaşıldı.
Epilepsi Krizi Geçiren Birine Nasıl Müdahale Edilmelidir?
Türk Epilepsi ile Savaş Derneği tarafından paylaşılan ve epilepsi nöbeti geçiren kişilere nasıl müdahale edilmesi gerektiğini içeren tavsiyeler adeta altın değerinde. Eğer bir kişi yanınızda epilepsi nöbeti geçiriyorsa ilk olarak sakin kalınmalı ve hastanın yanından ayrılmadan, yardıma gerek duyulması halinde başkasını göndererek takip edilmelidir.
Bir kişi yanınızda epilepsi nöbeti geçiriyorsa kısaca şu adımlar izlenmelidir:
- Hastanın hareketlerini durdurmaya ya da engellemeye çalışılmamalıdır.
- Kriz geçiren kişiler güvenli bir yere alınmalıdır.
- Sivri köşeler ya da yaralayabilecek diğer sert ve sivri eşyalardan uzak tutulmalıdır.
- Sıkı giysiler gevşetilmeli ve varsa gözlüğü çıkarılmalıdır.
- Sabit ve rahat bir pozisyonda bir tarafa doğru yatırılıp, tükürüğün dışarı akması sağlanmalıdır.
- Rahat nefes alması için ağzı ve solunum yolu açık tutulmalıdır.
- Ağzına asla bir şey sokmaya ya da koymaya çalışmayın.
- Nöbet sırasında ilaç vermeye çalışmayın.
- Nöbetin geçmesi için su, kolonya, soğan vb. herhangi bir şey vermekten kaçının.
- Epilepsi krizi geçirdiği bilinen bir kişiyse yapay solunum ve kalp masajı yapılmasına gerek duyulmaz.
- Epilepsi krizinin geçmesi güvenli şekilde beklenmelidir.
- Nöbet sırasında tehlikeli durumlar dışında herhangi bir engellemede bulunmayın.
Epilepsi Krizi Belirtileri Nelerdir?
Her kriz epilepsi nöbeti olmayabilir. Bu nedenle epilepsi nöbeti geçiren bir kişinin doğru gözlemlenmesi ve buna göre bir müdahalede bulunulması şarttır. Epilepsi nöbetinin birden fazla belirtisi ortaya çıkabilir. Krize dönüştüğü aşamada ise durum tehlikeli olabilir.
Epilepsi krizinin başlıca belirtileri ise kısaca şunlardır:
- Anlık dalmalar,
- Ellerde sıçrama,
- Çığlık atma,
- Bacak ve kollarda kasılmalar,
- Bilincin kaybolması,
- Ağızdan köpük benzeri sıvılar gelmesi,
- İdrar kaçırma ve yere yığılma,
- Baş dönmesi vb.
Epilepsinin birçok farklı nedeni bulunmaktadır. Genetik faktörler, beyin hasarı ve anormallikler, nörolojik bir takım rahatsızlıklar, metabolik sorunlar, enfeksiyonlar ve daha pek çok unsur epilepsiye neden olabilmektedir.
Ne Zaman Ambulans Çağrılmalıdır?
Epilepsi nöbetinin son derece tehlikeli olduğu bazı durumlar vardır. Eğer siz veya çevrede epilepsi nöbeti geçiren birine karşı hangi ilk yardımların uygulanacağını bilen biri yoksa ambulans çağrılması önerilir.
Eğer hasta suda veya yüzerken nöbet geçirirse, hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren bir bilgi veya işaret bulunmuyorsa, kişi yaralanmış, gebe ya da diyabet hastasıysa, kriz 5 dakikadan fazla sürmüşse, ilk nöbetten birkaç dakika sonra ikinci nöbet başlamışsa ve kasılmalar bittikten sonra bilinç yerine gelmiyorsa mutlaka ambulans çağrılmalıdır. Epilepsi nöbetine benzer başka sorunlar da meydana gelebilir. Bu nedenle epilepsi nöbetinden emin olmadığınız takdirde yine uzman desteğine ihtiyaç duyulur. Bu tür krizlerde ilk yardım ise hayati önem taşımaktadır.
Ayrıca Bakınız: A Dilimi Sağlık Şartları Nelerdir?
Bir Yorum