İş çıkış nedenini öğrenmek için e-Devlet sistemine giriş yapılır. T.C. kimlik numarası ve şifre girildikten sonra çalışan 4A, 4B ve 4C sayfalarından işten çıkış kodunu görüntüleyebilir. İşten çıkış kodu çalışanın işinin neden sonlandığını gösterir. Söz konusu kodun görüntülenebilmesi için işverenin kodu Sosyal Güvenlik Kurumu sistemine aktarmış olması önemlidir. Aksi taktirde işten çıkış nedeni öğrenilemez. İş çıkış nedeni hakkında bilgi almak için SGK’ya fiziksel olarak başvuru yapmak da mümkündür.
İş Çıkış Kodu Ne Anlama Gelir?
İş çıkış kodunun anlamı iş akdinin sona erme sebebidir. Bu kod aynı zamanda işçinin sahip olacağı ya da kaybedeceği hakların ne olduğunu belirtir. İş çıkış kodu yalnız işçinin değil işverenin de haklarını bir anlamda korur. İş sözleşmesinin doğru bir şekilde tamamlanması için kodun belirtilmesi işverenin sahip olduğu sorumluluklardan biridir. İşçilerin sözleşmesi sonlandıktan sonra işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilgili iş çıkış kodunu bildirmesi zorunludur.
İş Kanunu’na göre işverenin fesih bildirimini yazılı olarak yapma zorunluluğu vardır. Fesih sebebi açık ve net bir şekilde ilan edilmelidir. İşçinin savunması alınmadan onun davranışı ya da verimi ile ilgili iddialar ile bir fesih yapılması söz konusu değildir. İşveren, Sosyal Güvenlik Kurumu’na iş akdinin sonlanması ile ilgili net yazılı açıklama yapmakla birlikte iş çıkış tarihini de belirir. Söz konusu işlem kurumun elektronik ortamdan yapılır. İşten çıkış kodu ile işçiye yapılan ödemenin uyumlu olması büyük bir önem taşır.
İş Çıkış Kodu Neden Önemlidir?
İş çıkış kodunun önemi sözleşmenin hangi sebeple ve kim tarafından bitirildiğini göstermesidir. Bu kod işçinin devam sürecinde hangi haklara sahip olabileceğini açıkça ortaya koyar. İşverenin ilan ettiği koda bağlı olarak işçinin ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ya da işsizlik maaşından yararlanabilme hakkı ortaya çıkar. Bu nedenle Sosyal Güvenlik Kurumu’na kodun doğru bir şekilde girilmesi sonraki süreç için hayati bir önem taşır. İş çıkış kodu yanlış girilirse hem işçi hem işveren zor durumda kalabilir.
Dört Kodu ile İşten Çıkarılma Ne Demektir?
Dört koduyla işten çıkarılmanın anlamı haklı sebeplerden dolayı işin feshidir. Bildirimli fesih olarak da bilinen bu kod işçinin herhangi bir kusuru olmadığını gösterir. İşverenin yaptığı fesih işlemi herhangi bir makul gerekçeye dayanmaz. Dört kodu ile işten çıkarılan işçi aşağıda yer alan haklara sahip olur:
- Kıdem tazminatı talep etme hakkı vardır.
- İşçiye ihbar süresi kullandırılma zorunluluğu bulunur. İhbar süresi için işçi günde iki saat boyunca iş arama hakkını kullanabilir. Eğer ihbar süresi verilmemişse işçi ihbar tazminatı alma hakkına sahip olur.
- Eğer işçi sayısı en az otuzsa ve işçi en az altı ay kıdem sahibiyse işverenin sözleşmeyi geçerli bir nedene dayanarak sonlandırma zorunluluğu vardır. Geçerli bir nedene dayanmayan ya da sebepsiz olan işten çıkarılma durumlarında işçi işe iade davası açma hakkını kullanabilir.
- İşçinin kullanmadığı yıllık izin ücreti ve maaş alacakları ödenmek durumundadır.
- İşçinin bu süreçte işsizlik maaşı alma hakkı oluşur.
İş Çıkış Koduna Nasıl İtiraz Edilir?
İş çıkış koduna itiraz etme işçinin hak etmediği bir kodun bilerek ya da bilinmeyerek verildiği bazı durumlarda kullanılır. Eğer işveren yazdığı kodu haklı bir gerekçeye dayandıramıyorsa işçi haklarını arayabilir. Bazı iş çıkış kodları işçinin sonraki hayatında bir iş bulmasını zorlaştırabilir. Eğer bu kodlar haksız yere verilmişse kişinin hayatı üzerinde büyük bir olumsuz etki yaratacaktır. Böyle senaryolarda iş çıkış koduna yönelik maddi ve manevi tazminat davası açmak gerekir.
Ayrıca bakınız: Sigortasız Kaçak İşçi Çalıştırmanın Cezası Ne Kadar?
