Işın tedavisinin yan etkileri, tedavi sürecinin getirileri arasında yer alır. Bu yazıda bu etkilerden bahsettik ve bunların ne zaman başladığı hakkında bilgi verdik.
Işın tedavisi, kanserli hücreleri yok etmek veya büyümelerini engellemek için yüksek enerjili ışınların kullanıldığı bir tedavi şeklidir. Işın tedavisi, radyoterapi olarak da bilinir ve kanser tedavisinde en yaygın ve başarılı yöntemlerden biridir.
Bu yazıda, ışın tedavisinin nasıl yapıldığı, hangi durumlarda uygulandığı, hangi yan etkilere yol açtığı ve bu etkilerin ne zaman başlayacağı gibi konulara değineceğiz.
IŞIN TEDAVİSİ NASIL ÇALIŞIR?
Işın tedavisi, kanserli dokulara yüksek frekanslı elektromanyetik dalgalar göndererek çalışır. Bu dalgalar, mor ötesi ışınlar olarak da bilinen X ışınlarıdır. Bazı durumlarda, protonlar veya diğer enerji kaynakları da kullanılabilir. Işın tedavisi, kanserli hücrelerin DNA’sını bozarak onları öldürür veya bölünmelerini yavaşlatır. Bu şekilde, kanserin yayılması önlenir veya durdurulur. Işın tedavisi, sağlıklı hücrelere de zarar verebilir ancak sağlıklı hücreler kendilerini daha kolay onarabilirler. Işın tedavisi, tek başına veya kemoterapi, cerrahi veya immünoterapi gibi diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılabilir.
IŞIN TEDAVİSİ HANGİ KANSER TÜRLERİNDE UYGULANIR?
Işın tedavisi, pek çok kanser türünde uygulanabilen bir yöntemdir. Özellikle, baş ve boyun, beyin, akciğer, meme, prostat, rahim, serviks, mesane, rektum ve cilt kanserleri gibi kanser türlerinde ışın tedavisi sıklıkla tercih edilir. Işın tedavisi, kanserli dokulara doğrudan uygulanabileceği gibi, kanserin yayıldığı lenf bezlerine veya diğer organlara da uygulanabilir. Işın tedavisi, kanseri tamamen iyileştirmek için kullanılabileceği gibi, kanserin ilerlemesini yavaşlatmak, ağrıyı azaltmak veya yaşam kalitesini artırmak için de kullanılabilir.
IŞIN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Işın tedavisi, iki şekilde yapılabilir: dıştan veya içten. Dıştan yapılan ışın tedavisi, bir makine aracılığıyla vücudun dışından kanserli bölgeye ışın gönderilmesidir. Bu yöntem, en sık kullanılan ışın tedavisi türüdür.
İçten yapılan ışın tedavisi ise, radyoaktif bir maddeyi kanserli bölgeye yerleştirerek veya enjekte ederek yapılır. Bu yöntem, brakiterapi olarak da bilinir ve daha az yaygın olarak kullanılır. Işın tedavisi, genellikle haftada birkaç kez, birkaç hafta veya ay boyunca uygulanır. Her seans, birkaç dakika sürer ve ağrısızdır. Işın tedavisi öncesinde ve sonrasında, doktorunuzun talimatlarına uymak önemlidir.
IŞIN TEDAVİSİ YAN ETKİLERİ NE ZAMAN BAŞLAR?
Işın tedavisi, etkili bir kanser tedavisi yöntemi olmasına rağmen, bazı yan etkilere de sebep olabilir. Işın tedavisinin yan etkileri, kişinin sağlık durumuna, tedavi edilen bölgeye, alınan ışın dozuna ve diğer tedavi yöntemlerine bağlı olarak değişebilir. Bu etkiler ortalama 3-6 ay içinde başlar. Işın tedavisi sonrasında görülebilecek bazı yan etkiler şunlardır:
- Cilt problemleri: Işın tedavisi, cildin kızarmasına, yanmasına, kurumasına, kaşınmasına veya renk değiştirmesine neden olabilir. Bu etkiler, tedavi bittikten birkaç hafta sonra geçer.
- Yorgunluk: Işın tedavisi, vücudun enerjisini tüketerek yorgunluğa yol açabilir. Bu etki, tedavi başladıktan kısa bir süre sonra ortaya çıkar ve tedavi bittikten sonra da devam edebilir. Yorgunluğu azaltmak için, düzenli olarak dinlenin, sağlıklı beslenin, bol su için ve hafif egzersiz yapın.
- Saç kaybı: Işın tedavisi, sadece tedavi edilen bölgedeki saçların dökülmesine neden olur. Bu etki, tedavi başladıktan birkaç hafta sonra görülür ve tedavi bittikten sonra saçlar tekrar çıkar. Ancak bazı durumlarda, saç kaybı kalıcı olabilir.
- Beslenme sorunları: Işın tedavisi, ağız, boğaz, mide veya bağırsaklara uygulandığında, beslenme sorunlarına neden olabilir. Bu sorunlar, ağızda yaralar, iştahsızlık, kilo kaybı, yutma güçlüğü, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
- Cinsel sağlık ve doğurganlık sorunları: Işın tedavisi, karın, pelvik veya kasık bölgesine uygulandığında, cinsel sağlığı ve doğurganlığı etkileyebilir.
Ayrıca bakınız: Yumurtalık Kisti Doğal Tedavi Yolları Nelerdir?
