İstifa ederek kıdem tazminatı alma şartları kıdemin en az 1 yıl olmasını gerektirir. Bununla birlikte iş sözleşmesi haklı bir şekilde feshedilirse kıdem tazminatı alma yolu açılır. Buna örnek olarak işçi ücretinin eksik ödenmesi ya da ödenmemesi, SGK ödemesinin gerçek üzerinden yapılmaması, işçi bilgisi olmadan SGK giriş ve çıkış işlemlerinin yapılması verilebilir. Tatil günlerinde çalıştırmaya ve istifaya zorlanmak da bu kapsama girer. İstifa ederek kıdem tazminatı alma şartları şu şekildedir:
- Erkek işçi askerlik yüzünden işten çıktıysa kıdem tazminatı alma hakkı kazanır.
- Emeklilik hakkına sahip olan işçi işten çıkmak isterse kıdem tazminatı alma hakkı kazanır.
- Kadın işçi evliliğini takiben bir yıl içinde bunu gerekçe göstererek işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir.
- 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde yer alan gerekçeler de iş tazminatı alma hakkı doğurur.
Sağlık Nedeniyle Nasıl Kıdem Tazminatı Alınır?
Sağlık nedeniyle kıdem tazminatı alma için işçinin sağlığı üzerinde olumsuz bir etki olması gerekir. İş kazası ve meslek hastalığı gibi nedenlerle işçi tek taraflı olarak sözleşmeyi feshetme hakkına sahiptir. Böyle bir senaryoda işçinin kıdem tazminatı alma hakkı doğar. Haklı fesih olması için işyeri ve çalışma koşullarının belirli kriterlere uyması şartı bulunur. Aynı zamanda işçinin işyerinde yakın temasta olduğu diğer işçiden hastalık kapması da bu kapsama girer.
Mobbing Nedeniyle Nasıl Kıdem Tazminatı Alınır?
Mobbing nedeniyle kıdem tazminatı alma, işverenin yaptığı psikolojik baskının belgelenmesi sonucu mümkün hale gelir. Yapılan eylemin mobbing kapsamına girmesi için işverenin işçiye sürekli ve kasıtlı olarak bu davranışları yapma şartı bulunur. Eğer bir davranış ya da tutum tüm işçilere uygulanıyorsa bu mobbing olarak sayılmaz.
Ücret Ödenmemesiyle Nasıl Kıdem Tazminatı Alınır?
Ücret ödenmemesiyle kıdem tazminatı alma, işveren tarafından işçiye sözleşme şartları gereği ödenme yapılmaması ya da eksik yapılması sonucu mümkün olur. Ücretin zamanında ödenmemesi de bu kapsama girer. İşçinin hak ettiği ücretin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi haklı fesih eylemini yapabilmesini sağlar. İşçi yalnız maaşının ödenmediği durumlarda bu hakka sahip değildir. Aynı zamanda ikramiye, prim, yardımı ve fazla mesai ödemelerinin yapılmaması kıdem tazminatı hakkını doğurur.
Çalışma Koşulunun Değişmesiyle Nasıl Kıdem Tazminatı Alınır?
Çalışma koşuluyla kıdem tazminatı alma 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesinde belirtildiği üzere mümkündür. Çalışma koşulunun ihlal edildiği durumlarda işçinin haklı feshi hakkı vardır. Buna örnek olarak öğle molasının kullandırılması verilebilir. Aynı zamanda çalışma koşulu içinde belirtildiyse ikramiye ödenmemesi de bu kapsama girer. İşçiden bir rıza almadan çalışma şartlarında değişiklik yapılması durumunda kıdem tazminatı almanın yolu açılır.
Ahlaka Uyulmamasıyla Nasıl Kıdem Tazminatı Alınır?
Ahlaka uyulmamasıyla kıdem tazminatı alma, işçinin yaşadığı iyi niyetli olmayan olayları kapsar. Böyle bir durumla karşı karşıya kalan işçi haklı fesih yapma hakkını kullanabilir. İyi niyet maksadı taşımayan haller İş Kanunu maddesi ile geçerli sayılmayıp çeşitli senaryolara göre değerlendirilir. İşçinin ahlaka ve iyi niyete uyulmaması nedeniyle kıdem tazminatı alabileceği durumlar şunlardır:
- İşverenin iş sözleşmesinde yanlış vasıflar ve şartlar göstermesi,
- İşverenin iş sözleşmesine dair gerçek dışı bilgiler verip işçiyi kandırması,
- İşveren tarafından işçinin şahsının ya da aile üyelerinin şeref ve namusunu hedef alan sözler söyleyip davranışlarda bulunması,
- İşverenin işçinin şahsına ya da aile üyelerine yönelik sataşmada bulunması, gözdağı vermesi,
- İşverenin işçiyi ya da aile üyelerini kanuna aykırı bir eyleme özendirmesi, teşvik etmesi ve sürüklemesi
- İşverenin işçi hakkında asılsız ağır ithamlarda bulunmasıdır.
Ayrıca bakınız: İş Çıkış Nedeni Nereden Öğrenilir?
