Tourette sendromu oluşumu, kesin olarak açıklanamamakla birlikte beynin motor hareketlerinden sorumlu olan bazal ganglion kısmındaki nörokimyasal bir düzensizlikten kaynaklandığı öne sürülür. Araştırmalarla bu sendromun kalıtsal bir rahatsızlık olduğu kanıtlanmıştır. Tourette sendromuna sahip olan bireyin çocuğunda aynı rahatsızlığın görülme oranı %50’dir. Aynı bireyin birinci dereceden akraba ve yakınlarında bu sendromun görülme ihtimali ise %5 ile %15 arasında değişen bir orana sahiptir.
Tourette Sendromu Nasıl Bir Hastalıktır?
Tourette sendromu hastalığı çocukluk döneminde başlayıp istem dışı gerçekleşen ve tekrarlayan ani ses ya da hareketlerden oluşan tiki durumlarını ifade eder. İlk olarak Fransız Doktor Gerard Gilles de La Tourette tarafından 1985 yılında tanımlanan bu hastalık nörolojik bir yapıya sahiptir. Halk arasında tik diye adlandırılan bu sendrom hastaların kendini tutamaması ve aniden bağırması şeklinde tanımlanır. Yaşam süresine bir etkisi olmayan tourette sendromlu hastalarda normal zekâ seviyesi bulunur.
Hastalık süreci boyunca görülen belirtilerin zaman zaman baskılanıp tekrar ortaya çıktığı bilinir. Bazı hastalarda tekrar eden hareketler göz kırpma ve omuz silkme gibi basit davranışlardır. Hastaların bazılarında ise farklı sesler çıkarma, argo konuşma ve küfür etme gibi günlük yaşamı kötü etkileyen bir hal alabilir. Kendi hareketlerinden rahatsız olan hasta özgüvenini kaybeder. Sosyal olarak kötü duruma düşmemek için kendi üzerinde baskı kurar. Bu müdahale bazen tikleri daha beter hale getirir.
Tourette Sendromu Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Tourette sendromunun ortaya çıkma zamanı çocukluk dönemidir. İlk belirtilerin görülmesi genel olarak 4 ile 6 yaş arasında gerçekleşir. Çocuk 10 ile 12 yaş civarına geldiğinde hastalığın etkileri daha ağır bir hal alır. Ergenlik döneminden sonra hastaların dörtte üçünde etkilerin ciddi biçimde azaldığı görülür. Yetişkinlerde şiddetli etkilere neden olan bu sendrom nadiren ortaya çıkar. Kadınlara nazaran erkeklerde daha sık görülen bir sendromdur.
Tourette Sendromu Hangi Belirtilere Sahiptir?
Tourette sendromunun belirtileri hastanın yaşına ve hastalığın şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Hastalar sendromu ağır ya da hafif bir şekilde yaşayabilir. Bu sendrm motor ve vokal tik olarak ikiye ayrılır. Motor tikler eş zamanlı olarak bir ya da birden kasın çalışması sonucu ortaya çıkar. Vokal tik ise ağız ya da burun bölgesinde meydana gelen sesler sonucu meydana gelir. Eğer bu sendrom motor tik olarak görülüyorsa şu belirtilere sahip olur:
- Göz kırpma
- Göz devirme
- Baş sallama
- Omuz silkme
- Baş çevirme
- Boyun bükme
- Üfleme
- Nesne elleme ya da koklama
- Dil çıkarma
Tourette sendromu vokal tik olarak görülüyorsa şu belirtilere sahip olur:
- Boğazı temizleme
- Öksürme
- Esneme
- Burun sesleri çıkarma
Tourette sendromu karmaşık motor tikler şu belirtilere sahip olur:
- Yüzü buruşturma
- Ayağı yere vurma
- Daire çizerek yürüme
- Dişleri birbirine sürtme
- Tekme atma
Tourette sendromu karmaşık vokal tikler şu belirtilere sahip olur:
- Kekeleyerek konuşma
- Başkalarının çıkardığı sesleri taklit etme
- Müstehcen işaretler gösterme
- Aynı cümleyi ya da kelimeyi tekrar etme
- Aynı hareketi pek çok kere tekrar etme
- Çığlık atma ve havlama
Tourette Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Tourette sendromunun tedavisi hastanın gösterdiği davranışlara göre değişir. Bazı hastalarda bu durum kendiliğinden geçtiği için herhangi bir tedavi uygulanmaz. Az şiddetli sendromlarda kişinin rahatlaması için psikolog destekler alabilir. Aynı zamanda çeşitli eğitimler verilir. Hobilere yönlendirmek ve meditasyon yapmak da etkili sonuç verir. Tüm bu yöntemler davranışsal tedaviler kapsamındadır. Eğer hasta bunlara cevap vermiyorsa ilaç tedavisine geçilir.
Her Tik Tourette Sendromundan Mı Kaynaklanır?
Tiklerin kaynağı tourette sendromu demek yanlış olur. Eğer tiklerin süresi bir yılı geçiyorsa tourette sendromu olduğu anlamına gelir.
Ayrıca bakınız: Huzursuz Bacak Sendromu Nedir, Hangi Bölüm Bakar?
